Nep versus neppe

Mijn ergernis

Ik kan er niet aan wennen. En volgens mij is het fout of zou het fout gerekend moeten worden. En ik heb het dan over het gebruik van neppe als bijvoeglijk naamwoord.

Als je “vroeger” wilde aangeven dat bepaalde dingen niet echt waren, dan kon je zeggen dat die nep waren. Het woord nep kon je ook voor het zelfstandig naamwoord zetten en dan plakte je dat eraan vast. Voorbeelden:

• nephaar
• nepsieraden
• nepnagels
• nephorloge
• etc.

Een heel moderne variant die je tegenwoordig nog veel hoort, is nepnieuws als Nederlandse vertaling van fake news. Fraai, want het samengestelde woord allitereert op de samenstellende woorden.

Toch hoor en lees ik tegenwoordig vaak neppe als bijvoeglijk naamwoord, los geschreven van het zelfstandig naamwoord dat volgt. Voor mij klinkt dat voor geen meter. Sterker nog, ik vind het zelfs tenenkrommend.

Dus, hoezo is neppe ineens geaccepteerd?

Op de tv

De aanleiding om dit stukje te schrijven was de uitzending van RTL Nieuws van 19:30 op 19 september 2020.

Bron: Screenshot uit https://www.rtlnieuws.nl/video/uitzendingen/video/5185059/rtl-nieuws-1930-uur

Vanaf tijdstip 11:34 zegt de verslaggever:
Met zijn opvallende kledingstijl en neppe tatoeages verloor de koning, sinds 2016 aan de macht, in rap tempo het respect. ¹⁾

Op online media

Op 25 september 2020 las ik in dit nieuwsbericht: https://www.nu.nl/tech/6079735/facebook-haalt-netwerk-offline-dat-verkiezingen-in-de-vs-kon-beinvloeden.html

Het netwerk bevatte enkele honderden accounts, pagina's en groepen. Ze werden verwijderd vanwege het gebruik van “neppe identiteiten” en ander “onecht gedrag”.

Mogelijk haalt de journalist een deel uit een door Facebook geschreven tekst aan, maar hij/zij had ervoor kunnen kiezen om niet te citeren en gewoon nepidentiteiten te schrijven. Twee regels verder staat namelijk:

De nepaccounts deden zich in het inmiddels offline gehaalde netwerk voor als journalisten en wetenschappers.

Kan nep verbogen worden?

Tijdens het afronden van deze pagina besloot ik om deze kwestie toch nader uit te zoeken. Na een zoektocht via Google vond ik tenslotte dit:

[L]ezersvraag: kan ‘nep’ wel verbogen worden?
Het korte antwoord is: ja, want het gebeurt. Het langere antwoord is: ja, maar het gebeurt nog niet zo lang. […] Nep staat sinds 1950 in Van Dale, maar werd tot 2005 uitsluitend beschreven als zelfstandig naamwoord: ‘iets wat niet echt is’, ‘bedrog’ of ‘namaak’. […]

In de loop van de twintigste eeuw deden taalgebruikers dat steeds vaker, waardoor het ook verleidelijk werd nep als ‘gewoon’, dat wil zeggen verbuigbaar bijvoeglijk naamwoord te gaan gebruiken. […] In Trouw is in 2000 voor het eerst sprake van ‘neppe bloemen en neppe wijn’, maar in de Volkskrant tref je ‘neppe’ al een paar jaar eerder nu en dan aan. Nu is nep als bijvoeglijk naamwoord (in de betekenissen ‘onecht of fake’, ‘bedrieglijk’ of ‘nagemaakt’) helemaal ingeburgerd.

https://www.trouw.nl/nieuws/neppe-mails-zijn-net-zo-nederlands-als-nepmails~bb9024ce

Helaas zal ik er dus maar aan moeten wennen dat neppe een geaccepteerde manier is om onechte zaken aan te duiden. Eigenlijk heb ik mij nooit gerealiseerd dat nep vroeger als zelfstandig naamwoord werd gezien²⁾ en je dit dus direct voor een ander zelfstandig naamwoord kon plakken. Kortom, ik heb van deze excercitie toch weer wat geleerd.